Białe Ukrzyżowanie

W Art Institute w Chicago znajduje się bardzo szczególna scena Ukrzyżowania. Namalował ją człowiek niewierzący, a jednak jest to Ukrzyżowanie bardzo przekonywujące.

Białe Ukrzyżowanie namalowane w 1938 roku przez Marka Chagalla. Ukochany obraz papieża Franciszka.

Ukrzyżowanie wpisane w bardzo konkretny kontekst – swoich czasów i wpisanych w te czasy dramatów. To jeden z nielicznych obrazów Chagalla, gdzie malarz rezygnuje z fantazyjnego przedstawiania świata, z bardziej barwnych niż rzeczywistych obrazów Witebska, z przedstawiania siebie i swojej narzeczonej, Belli, uniesionych nad miastem. Rezygnuje z kolorów, wpisując obraz w paletę bieli i czerni.  Ale maluje przekonująco mieszcząc przekaz religii, której nie wyznaje, maluje oddając tragedie, które już znał z pobytu w Rosji Radzieckiej, ale także maluje przewidując czasy upokorzeń i bólu, które dopiero mają nadejść. Z wygnanymi matkami tulącymi płaczące dzieci. Ze spalonymi synagogami. Z roztrzaskanymi płytami nagrobnymi. Z ucieczką, strachem i bólem. Z rozkruszoną tradycją, odrzuconą historią, poniżonym człowiekiem.

Czyli wszystkim tym, co potencjalnie mieści się w ludzkiej egzystencji. Z tym co Chagall częściowo znał, a częściowo przewidywał. 

To Ukrzyżowanie mieszczące w sobie kilka perspektyw. W perspektywie Starego Testamentu mieści to, co jest skutkiem sięgnięcia po to kuszące jabłko. W perspektywie ludzkiej- to, co wynika z ludzkiej natury, gdzie każdy jest potencjalnym mordercą. I w perspektywie chrześcijańskiej, mieści tę wiarę, która sprawia, że potencjalny morderca może stać potencjalnym świętym. Ta ostatnia perspektywa wiedzie z ziemi ku niebu, jest białą łuną, która przebiega w tle obrazu, wyznaczając kształt belki krzyża.

Łuna łącząca niebo i ziemię. Białe światło nadziei- zszywające ziemskie życie i nadzieję nieba.

Piękny, symboliczny obraz. Ukrzyżowanie łączące różne perspektywy. Ukrzyżowanie łączące religie. Ukrzyżowanie białe, jasne- a więc inne niż na innych obrazach. Ukrzyżowanie przeczuwające ciąg dalszy Historii Zbawienia, bo to białe pasmo wyprzedza trzy smutne dni oczekiwania po złożeniu do grobu, sięgając od razu po nadzieję, która przychodzi o poranku, przy pustym grobie. Bo zmartwychwstał!  

Życzę Państwu Wiary, Nadziei i Miłości! Radosnych, pięknych Świąt Wielkanocnych! 

Marc Chagall, Białe Ukrzyżowanie, Art Institute in Chicago, www.artic.edu

Justyna Napiórkowska www.osztuce.blogspot.com